Quản trị là gì? Cách phân biệt quản trị và quản lý

Trong bối cảnh khởi nghiệp 4.0, việc làm việc nhóm hiệu quả là yếu tố then chốt để đạt được thành công. Tuy nhiên, để nhóm hoạt động trơn tru và đạt mục tiêu nhanh chóng, quản trị là một yếu tố không thể thiếu. Vậy quản trị là gì? Vai trò của quản trị quan trọng như thế nào trong một tổ chức, đặc biệt là trong lĩnh vực khởi nghiệp? Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết về khái niệm, bản chất, chức năng và vai trò của quản trị, giúp bạn hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của nó trong hành trình khởi nghiệp.

Quản trị là gì?(Mô tả ảnh: Hình ảnh minh họa về quản trị với hình tượng người chỉ huy dàn nhạc)

Định Nghĩa Quản Trị

Quản trị là một phương thức hoạt động thông qua con người để hoàn thành mục tiêu với hiệu suất cao. Hoạt động quản trị xuất hiện khi con người hợp tác cùng nhau hướng tới một mục tiêu chung. Karl Marx, trong tác phẩm “Tư bản”, đã minh họa hoạt động quản trị bằng hình ảnh người chỉ huy dàn nhạc. Người chỉ huy không trực tiếp chơi nhạc cụ, nhưng thông qua chiếc gậy, họ điều khiển các nhạc công tạo nên bản giao hưởng hoàn chỉnh.

Henry Fayol, một trong những người tiên phong trong lĩnh vực quản trị học, định nghĩa quản trị là “dự báo, lập kế hoạch, chỉ huy, tổ chức, phối hợp và kiểm soát” trong cuốn sách “Principles of Management” (1916).

Tóm lại, quản trị có thể được hiểu là:

• Quá trình làm việc với và thông qua người khác.
• Sử dụng hiệu quả nguồn lực của tổ chức để hướng tới mục tiêu.
• Thích ứng với môi trường biến động.
• Đạt được mục tiêu với hiệu quả cao.

Quản trị đòi hỏi tầm nhìn chiến lược, khả năng phân tích, đánh giá và lãnh đạo hiệu quả.

Bản Chất Của Quản Trị

Bản chất của quản trị là tạo ra giá trị thặng dư, tức là tìm ra phương thức thực hiện công việc đạt hiệu quả tốt nhất với chi phí nguồn lực thấp nhất. Quản trị tập trung vào việc quản lý các yếu tố đầu vào và đầu ra theo chu trình hoạt động của tổ chức. Đây là một quá trình phức tạp, đòi hỏi nhà quản trị thực hiện nhiều hoạt động từ đầu đến cuối.

Các yếu tố cấu thành bản chất của quản trị bao gồm:

Chủ Thể Quản Trị

Là tác nhân tạo ra tác động quản trị, có thể là cá nhân hoặc tổ chức. Chủ thể quản trị đưa ra quyết định để đối tượng bị quản trị tuân theo.

Đối Tượng Bị Quản Trị

Là các hoạt động của tổ chức, bao gồm sản xuất, kinh doanh, dịch vụ. Đối tượng bị quản trị chịu tác động trực tiếp từ chủ thể quản trị.

Mục Tiêu Quản Trị

Mọi hoạt động quản trị đều hướng tới mục tiêu cụ thể. Mục tiêu là căn cứ để chủ thể quản trị tác động lên đối tượng bị quản trị.

Nguồn Lực Quản Trị

Bao gồm con người, vật chất, tài chính,… là yếu tố cần thiết để thực hiện hoạt động quản trị. Chủ thể quản trị khai thác và vận dụng nguồn lực trong quá trình quản trị.

Bản chất của quản trị là gì?(Mô tả ảnh: Sơ đồ minh họa các yếu tố cấu thành bản chất của quản trị)

Chức Năng Của Quản Trị

James Stoner và Stephen P. Robbins đã chia quản trị thành bốn chức năng: Hoạch định, Tổ chức, Lãnh đạo và Kiểm soát. Mô hình này được nhiều nhà nghiên cứu đồng thuận và sử dụng rộng rãi.

Hoạch Định (Planning)

Xác định mục tiêu và các bước cần thực hiện để đạt được mục tiêu đó, từ đó triển khai và phối hợp nguồn lực hiệu quả.

Tổ chức (Organizing)

Thiết lập cơ cấu tổ chức, xác định nhiệm vụ cho các bộ phận, phân công trách nhiệm và thiết lập quy trình làm việc. Ví dụ: Ai thực hiện công việc? Làm việc độc lập hay nhóm? Báo cáo cho ai? Ai kiểm tra và đưa ra quyết định cuối cùng?

Lãnh Đạo (Leading)

Chỉ huy, hướng dẫn, thúc đẩy công việc, lắng nghe, giải quyết xung đột, xây dựng mối quan hệ giữa các bộ phận.

Kiểm Soát (Controlling)

Theo dõi, đo lường hiệu quả công việc, đảm bảo thực hiện đúng kế hoạch, phát hiện sai sót và điều chỉnh kịp thời.

Chức năng của quản trị là gì?(Mô tả ảnh: Hình ảnh minh họa bốn chức năng của quản trị)

Bốn chức năng này có tầm quan trọng ngang nhau, giống như bốn cột trụ của một ngôi nhà. Một tổ chức không thể thiếu bất kỳ chức năng nào trong quản trị.

Vai Trò Của Quản Trị

Henry Mintzberg, Giáo sư Đại học McGill (Canada), đã kết luận rằng nhà quản trị thực hiện 10 vai trò khác nhau, được chia thành 3 nhóm:

Vai Trò Quan Hệ Với Con Người

• Đại diện: Là “gương mặt thương hiệu” của tổ chức.
• Lãnh đạo: Chỉ dẫn, động viên, thúc đẩy nhân viên.
• Liên lạc: Thiết lập mối quan hệ với bên ngoài.

Vai trò của quản trị là gì? (Mô tả ảnh: Hình ảnh minh họa vai trò quan hệ với con người của quản trị)

Vai Trò Thông Tin

• Thu thập và tiếp nhận thông tin: Đánh giá, phân tích, nhận diện cơ hội và thách thức.
• Phổ biến thông tin: Chia sẻ thông tin cho các bộ phận trong tổ chức.
• Phát ngôn: Truyền đạt thông tin thay mặt bộ phận hoặc tổ chức.

Vai trò thông tin của quả trị(Mô tả ảnh: Hình ảnh minh họa vai trò thông tin của quản trị)

Vai Trò Quyết Định

• Doanh nhân: Nghiên cứu và đưa ra phương án cải tiến hoạt động của tổ chức.
• Giải quyết xáo trộn: Xử lý tình huống bất ngờ, ổn định hoạt động.
• Phân phối tài nguyên: Phân bổ nguồn lực hợp lý để đảm bảo hiệu quả.
• Đàm phán: Đạt được thỏa thuận có lợi cho tổ chức.

Vai tr&ograò quyết định (Mô tả ảnh: Hình ảnh minh họa vai trò quyết định của quản trị)

Phân Biệt Quản Trị và Quản Lý

Quản trị và quản lý đều là công việc của người lãnh đạo, nhưng có sự khác biệt:

Kết Luận

Quản trị là yếu tố quan trọng để đảm bảo sự phối hợp hoạt động của các cá nhân, giúp tổ chức vận hành trơn tru. Hiểu rõ về quản trị, vai trò và sự khác biệt giữa quản trị và quản lý sẽ giúp các nhà lãnh đạo thực hiện công việc hiệu quả, từ đó thúc đẩy sự phát triển của tổ chức, đặc biệt là trong môi trường khởi nghiệp 4.0 đầy biến động.

Về Khoinghiepthucte.vn

Khoinghiepthucte.vn – Blog Khởi Nghiệp 4.0 – Kiến Thức Làm Giàu là nền tảng chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và cung cấp nguồn cảm hứng cho cộng đồng khởi nghiệp Việt Nam. Chúng tôi mang đến những bài viết chất lượng về khởi nghiệp 4.0, chiến lược làm giàu, phát triển doanh nghiệp trong thời đại công nghệ số, giúp bạn trang bị hành trang vững chắc trên con đường khởi nghiệp. Liên hệ với chúng tôi qua hotline 0912 713 865 hoặc email [email protected] để được tư vấn và hỗ trợ. Địa chỉ: Số 18, Đường Lê Quang Đạo, Phường 2, Quận 7, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam.