Trong bối cảnh khởi nghiệp sôi động hiện nay, việc xây dựng và phát triển một doanh nghiệp vững mạnh đòi hỏi nhiều hơn là chỉ có ý tưởng hay và sản phẩm tốt. Quản trị hiệu quả chính là chìa khóa then chốt để biến ý tưởng thành hiện thực và đưa doanh nghiệp đến thành công. Vậy quản trị là gì? Vai trò của quản trị quan trọng như thế nào trong hành trình khởi nghiệp? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về quản trị, bản chất, chức năng, vai trò cũng như sự khác biệt giữa quản trị và quản lý, giúp bạn trang bị kiến thức nền tảng cho hành trình khởi nghiệp của mình.
Hình ảnh minh họa về quản trị: Người chỉ huy dàn nhạc điều khiển các nhạc công tạo nên bản giao hưởng hoàn chỉnh.
Định Nghĩa Quản Trị
Quản trị được định nghĩa là một phương pháp làm việc thông qua người khác để đạt được mục tiêu chung một cách hiệu quả. Hoạt động quản trị xuất hiện khi con người hợp tác cùng nhau hướng tới một mục tiêu cụ thể. Hình ảnh ví von về người chỉ huy dàn nhạc của Karl Marx trong tác phẩm “Tư Bản” minh họa rõ nét cho khái niệm này. Người chỉ huy không trực tiếp chơi nhạc cụ nhưng lại đóng vai trò điều phối, dẫn dắt các nhạc công tạo nên một bản giao hưởng hài hòa.
Henry Fayol, cha đẻ của quản trị học hiện đại, định nghĩa quản trị bao gồm sáu chức năng chính: dự báo, lập kế hoạch, chỉ huy, tổ chức, phối hợp và kiểm soát. Tóm lại, quản trị là một quá trình liên tục bao gồm:
- Làm việc với và thông qua người khác.
- Sử dụng hiệu quả nguồn lực của tổ chức.
- Hướng tới mục tiêu đã định trong môi trường biến động.
- Đạt được hiệu quả cao nhất với nguồn lực tối ưu.
Quản trị còn đòi hỏi tầm nhìn chiến lược, khả năng phân tích, đánh giá và lãnh đạo hiệu quả.
Bản Chất Của Quản Trị
Bản chất của quản trị nằm ở việc tạo ra giá trị gia tăng bằng cách tối ưu hóa nguồn lực đầu vào và đầu ra trong chu trình hoạt động của tổ chức. Nó là một quá trình phức tạp, yêu cầu nhà quản trị phải thực hiện nhiều hoạt động xuyên suốt từ đầu đến cuối. Các yếu tố cấu thành bản chất của quản trị bao gồm:
Chủ thể quản trị
Là cá nhân hoặc tổ chức có quyền đưa ra quyết định và điều hành hoạt động của tổ chức. Chủ thể quản trị cần có đủ uy tín và năng lực để dẫn dắt đối tượng bị quản trị.
Đối tượng bị quản trị
Là các hoạt động của tổ chức, bao gồm sản xuất, kinh doanh, dịch vụ… chịu sự tác động trực tiếp từ chủ thể quản trị.
Mục tiêu quản trị
Là đích đến mà mọi hoạt động quản trị hướng tới. Mục tiêu rõ ràng là cơ sở để chủ thể quản trị đưa ra quyết định và hành động.
Nguồn lực quản trị
Bao gồm con người, vật chất, tài chính… là những yếu tố cần thiết để thực hiện hoạt động quản trị.
Bản chất của quản trị là quản lý hiệu quả các yếu tố đầu vào và đầu ra trong chu trình hoạt động của tổ chức.
Chức Năng Của Quản Trị
Theo James Stoner và Stephen P. Robbins, quản trị bao gồm bốn chức năng chính: hoạch định, tổ chức, lãnh đạo và kiểm soát. Bốn chức năng này được ví như bốn trụ cột của một ngôi nhà, không thể thiếu bất kỳ chức năng nào.
Hoạch định (Planning)
Xác định mục tiêu và các bước cần thực hiện để đạt được mục tiêu đó, từ đó triển khai và phối hợp nguồn lực hiệu quả.
Tổ chức (Organizing)
Thiết lập cơ cấu tổ chức, phân công nhiệm vụ, xác định trách nhiệm và quyền hạn cho từng bộ phận, cá nhân.
Lãnh đạo (Leading)
Chỉ huy, hướng dẫn, thúc đẩy, truyền cảm hứng và giải quyết xung đột, xây dựng mối quan hệ gắn kết trong tổ chức.
Kiểm soát (Controlling)
Theo dõi, đo lường hiệu quả công việc, phát hiện sai sót và điều chỉnh kịp thời để đảm bảo hoạt động đúng hướng mục tiêu.
Bốn chức năng của quản trị: Hoạch định, Tổ chức, Lãnh đạo và Kiểm soát.
Vai Trò Của Quản Trị
Theo Henry Mintzberg, nhà quản trị đảm nhiệm 10 vai trò khác nhau, được chia thành ba nhóm: vai trò quan hệ với con người, vai trò thông tin và vai trò quyết định.
Vai trò quan hệ với con người
- Đại diện: Là gương mặt đại diện cho tổ chức.
- Lãnh đạo: Chỉ dẫn, động viên và thúc đẩy nhân viên.
- Liên lạc: Xây dựng và duy trì mối quan hệ với các bên liên quan.
Vai trò quan hệ con người trong quản trị: Xây dựng và duy trì mối quan hệ, truyền cảm hứng và động lực cho đội ngũ.
Vai trò thông tin
- Thu thập và tiếp nhận thông tin: Phân tích thông tin để nhận diện cơ hội và thách thức.
- Phổ biến thông tin: Chia sẻ thông tin đến các bộ phận trong tổ chức.
- Phát ngôn: Truyền đạt thông tin đại diện cho tổ chức.
Vai trò thông tin của quản trị: Thu thập, xử lý và phân phối thông tin hiệu quả.
Vai trò quyết định
- Doanh nhân: Đề xuất và thực hiện các sáng kiến cải tiến.
- Giải quyết xáo trộn: Xử lý các tình huống bất ngờ và khủng hoảng.
- Phân phối tài nguyên: Phân bổ nguồn lực một cách hiệu quả.
- Đàm phán: Đại diện tổ chức trong các cuộc đàm phán.
Vai trò quyết định của quản trị: Đưa ra quyết định chiến lược và giải quyết vấn đề.
Phân Biệt Quản Trị Và Quản Lý
Mặc dù có mối liên hệ chặt chẽ, quản trị và quản lý vẫn có những điểm khác biệt. Quản trị tập trung vào việc hoạch định chiến lược và đặt ra mục tiêu tổng quát, trong khi quản lý tập trung vào việc thực hiện chiến lược và đạt được mục tiêu cụ thể. Quản trị thường ở cấp cao hơn, chịu trách nhiệm về toàn bộ tổ chức, còn quản lý ở cấp thấp hơn, chịu trách nhiệm về một bộ phận hoặc nhóm cụ thể.
| Yếu tố | Quản trị | Quản lý |
|---|---|---|
| Khái niệm | Đưa ra quyết định chiến lược | Thực hiện và điều hành |
| Bản chất | Đặt ra mục tiêu | Đạt được mục tiêu |
| Mục tiêu | Mục tiêu chung của tổ chức | Mục tiêu cụ thể của bộ phận |
| Phạm vi | Toàn bộ tổ chức | Bộ phận, nhóm |
| Trách nhiệm | Chiến lược, chính sách | Thực hiện, vận hành |
Kết Luận
Quản trị đóng vai trò then chốt trong sự thành công của bất kỳ tổ chức nào, đặc biệt là trong lĩnh vực khởi nghiệp. Hiểu rõ về quản trị, các chức năng và vai trò của nó sẽ giúp các nhà khởi nghiệp xây dựng nền tảng vững chắc, vận hành doanh nghiệp hiệu quả và đạt được mục tiêu đề ra.
Khoinghiepthucte.vn là blog chuyên cung cấp kiến thức về khởi nghiệp 4.0, chiến lược làm giàu và phát triển doanh nghiệp trong thời đại số. Chúng tôi mang đến nguồn cảm hứng và kiến thức thực tiễn cho những ai đam mê khởi nghiệp và mong muốn thành công trên con đường kinh doanh. Hãy ghé thăm website http://khoinghiepthucte.vn/ hoặc liên hệ hotline 0912 713 865 để được tư vấn và hỗ trợ. Chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trên hành trình khởi nghiệp.
